Yatırım denince akla genellikle borsa, döviz veya konut gelir. Ancak gayrimenkulün sessiz devi “arsa ve arazi,” doğru stratejilerle diğer tüm yatırım araçlarından çok daha yüksek getiriler sunma potansiyeline sahiptir. İşte topraktaki parayı keşfetmek ve doğru arsa yatırımı yapmak için bilmeniz gereken temel bilgiler.
Neden Arsa Yatırımı Yapmalısınız?
Sektörün duayenlerinin de belirttiği gibi, arsa yatırımı uzun vadede en kârlı seçeneklerden biridir.
- Vehbi Koç: “Arsa altındır, üzerine bina yaparsan gümüş olur, kiraya verirsen teneke olur.”
- Donald Trump: “Hep şehrin bittiği yerden arsa alırım.”
Bu sözlerin arkasında yatan somut nedenler şunlardır:
- Yüksek Getiri Potansiyeli: Arsa, son 20 yılda diğer tüm yatırım araçlarından bölgesine göre 20 ila 30 kat daha fazla getiri sağlamıştır.
- Değer Artışı: İmar planı değişiklikleri, yeni yollar veya kamu yatırımları gibi gelişmelerle bir arsanın değeri bir gecede katlanabilir.
- Sınırlı Arz: Nüfus artarken toprak miktarı sabittir. Bu durum, arsanın değerini sürekli olarak artıran en temel faktördür.
- Düşük Bakım Maliyeti: Konut veya dükkan gibi mülklerin aksine, arsanın bakım, onarım veya vergi gibi ek maliyetleri çok daha düşüktür.
Arsa Yatırımcısının Bilmesi Gereken Temel Kavramlar
Arsa dünyasına adım atmadan önce, haritalarda ve belgelerde karşınıza çıkacak bazı temel terimleri bilmeniz gerekir:
- İmar Planı: Bir şehrin veya bölgenin nasıl gelişeceğini, nerelerin konut, sanayi, yeşil alan veya ticari alan olacağını gösteren resmi yol haritasıdır.
- Lejant: İmar planı haritasında kullanılan renklerin, sembollerin ve işaretlerin ne anlama geldiğini açıklayan anahtar bölümüdür.
- Mücavir Alan: Bir belediyenin sınırları dışında olmasına rağmen, imar ve yapılaşma konusunda o belediyenin kontrolüne ve sorumluluğuna verilmiş komşu alanlardır.
- Nazım ve Uygulama Planları:
- 1/5000’lik Nazım İmar Planı: Bölgenin genel kullanımını (örneğin bu bölge konut alanı olacak gibi) belirleyen üst ölçekli plandır.
- 1/1000’lik Uygulama İmar Planı: Nazım plana uygun olarak hazırlanan, yolların, binaların oturacağı alanların (inşaat adaları), parkların yerlerinin detaylı olarak gösterildiği plandır. İnşaat ruhsatı bu plana göre verilir.
Sık Yapılan Hatalar: %5 İmarlı Tarla Efsanesi
İlanlarda sıkça görülen “yüzde 5 imarlı” ifadesi genellikle yanlış anlaşılır. Tarım arazileri için geçerli olan bu kural, arazinin yüzde beşine inşaat yapabileceğiniz anlamına gelmez. Yasa, ne kadar büyük olursa olsun, tarım arazisine yapılacak yapıyı maksimum 250 metrekare ve iki kat ile sınırlar. Yani 100 dönüm bir tarlanız olsa bile, yasal olarak yapabileceğiniz evin büyüklüğü 250 metrekareyi geçemez. Bu detayı bilmek, sizi yanlış bir yatırımdan koruyabilir.