Günümüz dünyası, kişisel gelişim ve motivasyon konuşmalarıyla dolu. Ancak bu konuşmalar genellikle hayatın acı gerçeklerini göz ardı ederek, bizi mevcut düzen içinde daha “başarılı” olmaya teşvik eder. Peki ya sorun, bizim kişisel performansımızda değil de düzenin kendisindeyse? Dünyanın dört bir yanındaki krizleri görmezden gelerek “noktaları birleştirmek” gerçekten yeterli mi?
Noktaları Birleştirmekten Fazlası: Dünyanın Gerçek Meseleleri
Kendimizle o kadar meşgulüz ki, dünya adeta çektiğimiz “selfie”lere sığdırdığımız küçük bir manzara parçasına dönüştü. Oysa bu sırada gezegenimiz ciddi sorunlarla boğuşuyor:
- Batı medeniyetinin doğduğu Ege Denizi kıyılarına çocuk cesetleri vuruyor.
- İnsan hakları beyannamesinin imzalandığı şehirlerde insanlar kendilerini bombalarla patlatıyor.
- Gezegenin güneyine depoladığımız eşitsizlik ve adaletsizlik, artık yüksek duvarlarla durdurulamayacak bir öfke biriktiriyor.
- Ve en önemlisi, gezegen kuruyor.
Bu tablo karşısında insanlığın önündeki en büyük ahlaki soru şudur: Bu gezegendeki beceriksizliğimizi kabul edip Mars’a gitme hayalleri mi kurmalıyız, yoksa kalıp her şeyi düzeltmek için bir kere daha mı denemeliyiz?
İnsanlığın Büyük X’i: Geleceğin İki Ana Çatışma Ekseni
Çözüm, basit motivasyon reçetelerinde değil, geleceğimizi şekillendirecek temel çatışma alanlarını anlamakta yatıyor. Bu durumu, “İnsanlığın Büyük X’i” olarak adlandırabiliriz. Bu X, iki ana çizgiden oluşur ve önümüzdeki yüzyılın temel meselesi bu iki eksen etrafında dönecektir.
Birinci Çizgi: Kapitalizm vs. Sosyalizm Geçtiğimiz yüzyıl boyunca bir “öcü” gibi gösterilen sosyalizm, aslında çok basit ve insani bir alternatifi savunur:
- Rekabet yerine dayanışma
- Hırs yerine yaşam coşkusu
- Sahip olmak yerine olmak
- Korku yerine sevgi
- Ve en önemlisi: Tek başına değil, hep beraber.
Bugün Papa’dan Bill Gates’e, Ali Koç’tan Bernie Sanders’a kadar pek çok farklı ismin “sosyalizm” kelimesini telaffuz etmesi bir tesadüf değil. Bu, kapitalizmin kendi krizini aşmak için sosyalizmi bir pazarlık masasına çağırdığının bir işaretidir. Bu pazarlıktan ne çıkacağını ise zaman gösterecek.
Endülüs Yeniden: Doğu ve Batı’nın Buluşma İhtimali
X’in ikinci çizgisi ise Doğu ile Batı arasındaki ilişkiyi tanımlar. Buna “Andalusia Reloaded” (Endülüs Yeniden) diyebiliriz. Yüzyıllar önce Endülüs’te insanlığın doğusu ile batısı birbirine değmiş ve oradan dünyanın en güzel fikirleri, şarkıları ve şiirleri çıkmıştı.
Bu buluşmanın modern bir provası yakın zamanda yaşandı:
- Tahrir Meydanı’ndaki insanlar,
- İspanya’daki “Öfkeliler”,
- Atina’daki direnişçiler,
- Türkiye’deki Gezi eylemcileri,
…birbirleriyle konuşmaya başladılar. Milyonlarca dolarlık haber ağlarını bir kenara itip, hiç tanımadıkları, takma isimli insanlara güvendiler. İnsan, insanı seçti. Bu, Doğu ile Batı’nın, gezegenin farklı köşelerindeki insanların yeniden bir araya gelme potansiyelinin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.
Neden Sosyalizm? Basit Bir Hayal: “Hafta Sonu Tangoya Gitmek İstiyorum”
Peki, tüm bu büyük fikirlerin, bu X’in temelinde ne yatıyor? Arjantin’deki kriz sırasında barikatlarda mücadele eden Maria adında genç bir kadının cevabı aslında her şeyi özetliyor. “Neden bunu yapıyorsun?” sorusuna verdiği cevap şuydu:
“Hafta içi çalışmak istiyorum, hafta sonu da tangoya gitmek istiyorum.”
İnsan, hem devasa hayaller kuran hem de minicik mutluluklar arayan bir varlıktır. Gezegenimizdeki bu büyük beceriksizliğe rağmen, hâlâ ikinci bir şansı hak ediyoruz. Bu yüzden bu yaz kişisel gelişim kitapları yerine sosyalizm okumak, geleceği anlamak için daha iyi bir başlangıç olabilir. Çünkü önümüzdeki on yılın en önemli konusu bu olacak.